W jakich przypadkach o rozgraniczeniu nieruchomości może orzekać sąd? Jakie zasady zastosuje sąd przy ustalaniu przebiegu granic i położeniu punktów granicznych? Na jakiej podstawie starosta wprowadzi zmiany w ewidencji gruntów i budynków?

Sąd o rozgraniczeniu nieruchomości orzekać może w wielu przypadkach. Cztery najważniejsze z nich to:

• strona niezadowolona z ustalenia przebiegu granicy może żądać, w terminie 14 dni od dnia doręczenia jej decyzji w tej sprawie, przekazania sprawy sądowi;
• jeżeli w razie sporu co do przebiegu linii granicznych nie dojdzie do zawarcia ugody lub nie ma podstaw do wydania decyzji, o której mowa powyżej, upoważniony geodeta tymczasowo utrwala punkty graniczne według ostatniego stanu spokojnego posiadania, dokumentów i wskazań stron, oznacza je na szkicu granicznym, sporządza opinię i całość dokumentacji przekazuje właściwemu wójtowi (burmistrzowi, prezydentowi miasta). Wójt (burmistrz, prezydent miasta) umarza postępowanie administracyjne i przekazuje sprawę z urzędu do rozpatrzenia sądowi. Sąd rozpatruje sprawy o rozgraniczenie nieruchomości w trybie postępowania nieprocesowego;
• sąd, przed którym toczy się sprawa o własność lub o wydanie nieruchomości albo jej części, jest właściwy również do przeprowadzenia rozgraniczenia, jeżeli ustalenie przebiegu granic jest potrzebne do rozstrzygnięcia rozpatrywanej sprawy. W tym wypadku sąd w orzeczeniu zamieszcza również rozstrzygnięcie o rozgraniczeniu nieruchomości;
• uchylenie się od skutków ugody granicznej(np: w wyniku błędu oświadczenia woli. Podważenie takiej ugody czy uchylenie się od skutków oświadczenia woli może nastąpić tylko w postępowaniu procesowym, przed sądem powszechnym i tylko z przyczyn określonych przepisami kodeksu cywilnego - wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z 12 listopada 2008 r. III SA/Kr 445/08).