Wymień oraz opisz układy odniesienia stosowane przy badaniu przemieszczeń i odkształceń obiektów.
Układ odniesienia - baza doniesienia oraz związany z nią w sposób jednoznaczny układ współrzędnych, slużący do zapisu pozycji punktów, a więc i wektorów przemieszczeń.
Baza odniesienia - odpowiednie liczny zbiór punktów materialnych, spełniających określone kryterium stałości wzajemnego położenia, względem których mogą być wyznaczane przemieszczenia innych punktów.
Układów odniesienia da badania przemieszczeń jest wiele. Najpopularniejsze z nich to:
- Elastyczny układ odniesienia;
- Sztywny układ odniesienia;
- Własny układ odniesienia;
- Zewnętrzny układ odniesienia;
- Stabilny układ odniesienia;
- Niestabilny układ odniesienia;
- Właściwy układ odniesienia;
- Elementarny układ odniesienia;
- Obliczeniowy układ odniesienia.
Ad. 1
Elastyczny układ odniesienia - obliczeniowy układ odniesienia () dopuszczający wystąpienie szczątkowych przemieszczeń na wszystkich punktach odniesienia.
Ad. 2
Sztywny układ odniesienia - obliczeniowy układ odniesienia, w którym nakładany jest warunek zerowości pzremieszczeń na punktach odniesienia.
Ad. 3
Własny układ odniesienia - układ odniesienia utworzony przy użyciu własnej, dla kontrolowanego obiektu bazy odniesienia, czyli bazy utworzonej wyłącznie na punktach kontrolowanego obiektu.
Ad. 4
Zewnętrzny układ odniesienia - układ odniesienia utworzony przy użyciu zewnętrznej - dla kontrolowanego obiektu - bazy odniesienia, czyli bazy odniesienia utworzonej wyłącznie na punktach nienależących do kontrolowanego obiektu.
Ad. 5
Stabilny układ odniesienia - układ odniesienia, w którym punkty tworzące bazę nie doznają w funkcji czasu wzajemnych przemieszczeń, wykraczających poza przyjęte kryterium wzajemnej stałości tych punktów.
Ad. 6
Niestabilny układ odniesienia - układ odniesienia, w którym punkty tworzące bazę doznają po upływie pewnego czasu wzajemnych przemieszczeń, wykraczających poza przyjęte kryterium wzajemnej stałości tych punktów.
Ad. 7
Właściwy układ odniesienia - obliczeniowy układ odniesienia, definiowany na pełnej bazie odniesienia.
Ad. 8
Elementarny układ odniesienia - obliczeniowy układ odniesienia, definiowany na minimalnej bazie odniesienia, przy zastosowaniu warunków jedynie eliminujących defekt sieci kontrolnej.
Ad. 9
Obliczeniowy układ odniesienia - układ odniesienia zastosowany w procesie obliczania przemieszczeń.
Literatura:
- Prószyński W., Kwaśniak M. (2006): Podstawy geodezyjnego wyznaczania przemieszczeń. Pojęcia i elementy metodyki, Oficyna Wydawnicza PW, Warszawa