W jakich przypadkach o rozgraniczeniu nieruchomości może orzekać sąd? Jakie zasady zastosuje sąd przy ustalaniu przebiegu granic i położeniu punktów granicznych? Na jakiej podstawie starosta wprowadzi zmiany w ewidencji gruntów i budynków?
Sąd o rozgraniczeniu nieruchomości orzekać może w wielu przypadkach. Cztery najważniejsze z nich to:
- strona niezadowolona z ustalenia przebiegu granicy może żądać, w terminie 14 dni od dnia doręczenia jej decyzji w tej sprawie, przekazania sprawy sądowi;
- jeżeli w razie sporu co do przebiegu linii granicznych nie dojdzie do zawarcia ugody lub nie ma podstaw do wydania decyzji, o której mowa powyżej, upoważniony geodeta tymczasowo utrwala punkty graniczne według ostatniego stanu spokojnego posiadania, dokumentów i wskazań stron, oznacza je na szkicu granicznym, sporządza opinię i całość dokumentacji przekazuje właściwemu wójtowi (burmistrzowi, prezydentowi miasta). Wójt (burmistrz, prezydent miasta) umarza postępowanie administracyjne i przekazuje sprawę z urzędu do rozpatrzenia sądowi. Sąd rozpatruje sprawy o rozgraniczenie nieruchomości w trybie postępowania nieprocesowego;
- sąd, przed którym toczy się sprawa o własność lub o wydanie nieruchomości albo jej części, jest właściwy również do przeprowadzenia rozgraniczenia, jeżeli ustalenie przebiegu granic jest potrzebne do rozstrzygnięcia rozpatrywanej sprawy. W tym wypadku sąd w orzeczeniu zamieszcza również rozstrzygnięcie o rozgraniczeniu nieruchomości;
- uchylenie się od skutków ugody granicznej (np: w wyniku błędu oświadczenia woli. Podważenie takiej ugody czy uchylenie się od skutków oświadczenia woli może nastąpić tylko w postępowaniu procesowym, przed sądem powszechnym i tylko z przyczyn określonych przepisami kodeksu cywilnego - wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z 12 listopada 2008 r. III SA/Kr 445/08).
Jakie zasady zastosuje sąd przy ustalaniu przebiegu granic i położeniu punktów granicznych?
Kryteria przyjmowane przez sąd przy ustalaniu granic według hierarchii ich ważności (Art. 153 kc):
- Według stanu prawnego;
- Według ostatniego spokojnego stanu posiadania;
- Według ugody pomiędzy zainteresowanymi;
- Według wszystkich innych okoliczności, w tym z uwzględnieniem zeznań świadków i możliwością zastosowań dopłat pieniężnych.
Na jakiej podstawie starosta wprowadzi zmiany w ewidencji gruntów i budynków?
Aktualizacja informacji zawartych w ewidencji gruntów i budynków nastąpi na podstawie wniosku zainteresowanego podmiotu ewidencyjnego i wskazanej w tym wniosku dokumentacji geodezyjnej przyjętej do państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego, jeżeli wnioskowana zmiana obejmuje informacje gromadzone w ewidencji gruntów i budynków dotyczące nieruchomości znajdujących się w wyłącznym władaniu wnioskodawcy albo wnioskodawców (Art. 24. 2b pgik).
Podstawa prawna:
- Ustawa z dnia 17 maja 1989 r. Prawo geodezyjne i kartograficzne (pgik)
- Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (kc)